Türk kültürünün bir parçası haline gelen mangal sefaları yaz aylarının vazgeçilmezi…

Haliyle nisan ayı itibariyle havaların da ısınmasıyla piknik alanlarında mangal keyfi yapanların sayısı da oldukça artıyor. Birçok kişi tarafından vazgeçilmez bir zevk olarak görülen mangalın sizlerle bugün yaratabileceği bazı sağlık risklerini konuşuyor olacağız…

Etler için en çok risk taşıyan ve kansere neden olan etin uygun koşullarda bekletilmesi ve yine uygun koşullarda, iyi pişirilmesi büyük önem arz ediyor. Gıdaların hazırlanma ve pişirme tekniklerinden dolayı kanserojen maddeler oluşabiliyor ve bunlar içerisinde kızartma ve yüksek ısıda etlerin pişirilmesi ilk sıralarda geliyor.

YÜKSEK ISININ ETKİSİ

Yüksek ısıya maruz kalan tüm yiyecekler hem besin değeri kaybına hem de kanserojen maddelerin etkin hale geçmesine neden olur. Özellikle mangalda pişen etin yağının kömüre dönüşerek oksidasyona neden olması ve tekrar ete yapışması sebebiyle yüksek oranda kanserojen etki meydana gelir. Yüksek ısıda ve kısa sürede pişen yiyeceklerde en fazla riski yüksek protein içeren et taşımaktadır.
Yapılan araştırmalarda bu tür kanserojen madde tüketiminin en çok mide ve kolon kanseri riskini arttırdığı tespit edilmiştir. Bunu önlemek için, etleri ateşten en az 15 cm yukarıda pişirin, bu şekilde etlerin pişme süresi uzayacak, kanserojen riski azalacaktır. Aynı zamanda mangalda etin pişme süresini azaltmak adına eti mangala koymadan önce 5 ile 10 dakika arası fırında pişirin ve daha sonra mangala koyun.

TÜKETİM SIKLIĞI

Tüketim sıklığı büyük önem arz ediyor. Hangi miktarda tüketiminin kansere neden olacağı tespit edilmemiş olsa dahi, bu beslenme tarzını alışkanlık haline getirmek bu riski oldukça arttırıyor. Bu durumu engellemek için de içerisinde yoğun antioksidan ve anti kanserojen besinlerin sıklıkla tüketilmesi doğru bir alışkanlık kazandıracaktır. İçerisinde en yüksek antioksidanları içeren besin grubu olarak bilinen sebze ve meyve tüketiminizi bu süreçte arttırmanız gerekir. Bu besinlerin içinde sizi kanserden ve toksik maddelerden koruyacak likopen, polifenol, antosiyanin gibi bileşikler bulunur. Amerika Kanser Birliği’ nin önerdiği üzere; bu toksik ve antioksidan dengesini kurabilmeniz için günlük beslenme alışkanlıklarınıza 3 ile 5 porsiyon arası sebze ve meyve katmanız gerekmektedir. Bununla birlikte etin yanında C vitamin değeri yüksek olan yeşil salata tüketmeniz anti kanserojen besinlerle kendinizi korumanıza destek sağlayacaktır.

PİŞİRME YÖNTEMİ

Mangal dışında etlerin besin değerini korumak istiyorsanız en çok tercih edeceğiniz pişirme yöntemi haşlama, buharda pişirme veya fırında pişirmedir. Doğru pişirme yöntemi sizi sadece kanserden değil, aynı zamanda kalp damar hastalıkları, yüksek tansiyon ve obeziten koruyacaktır.

SIRALAMA

Kullanacağınız malzemeleri az yağlıdan çok yağlıya doğru sıralayın ve bu şekilde pişirin. Öncelikle sebzeleri ilk pişirmenizde fayda var. Soğan, patlıcan, domates, biber gibi sebzeleri mangala ilk sırada koyun, sonrasında sırasıyla balık, tavuk, kırmızı et, son olarak eğer tüketecekseniz sucuğu koyun Ancak mangallarda kullanılan sucuk gibi işlenmiş gıdaların obezite ve kanser ile ilişkisi ispatlanmış durumda. Bu yüzden işlenmiş hazır ürünlerin yalnızca mangalda pişirirken değil, günlük beslenmenizden de çıkarmakta büyük fayda var.

AZ YAĞLI ET TERCİH EDİN

Damlayan yağları azaltmak için etleri seçerken olabildiğince az yağlı olanları tercih etmeli veya etin yağını almamaya dikkat edilmelidir.

IZGARAYI İYİ TEMİZLEYİN

Kullanacağınız ızgara iyice temizlenmelidir, çünkü üstündeki et ve yağ kalıntıları çok çabuk yandıkları için kömürün üstüne düşerek kanserojen maddelerin daha hızlı ortaya çıkmasına neden olurlar.

Diyetisyen Gizem Tümay’dan Not:

Elbette bir kültür geleneği olan mangalı hayatımızdan tamamen çıkarmak gerçekçi bir sonuç değildir, bu sebeple;

Yazmış olduğum tüm maddeleri dikkate alarak mangalımızı porsiyon kontrolünce yapmaya devam etmek ve sebep olduğu tüm risk faktörlerini bilerek daha bilinçli tüketmek, sağlıklı olmamıza ve sağlık risklerinden korunmamıza katkı sağlayacaktır.