MR ve tomografi tekrarına sınırlama

Sağlık Bakanlığı, MR ve tomografinin devlete maliyetinin 1.7 milyar liraya ulaşmasının ardından harekete geçti. Geliştirilen yazılım ile hastaların tüm tetkikleri Teletıp sistemine aktarıldı. Hem hastaların hem de hekimlerin e-Nabız üzerinden bu tetkiklere erişimine olanak sağlandı. Tüm kamu, üniversite ve özel hastaneler de sisteme dahil edildi. Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca imzasıyla yayınlanan yeni genelgeyle acil durumlar hariç hastanın mevcut tetkikleri sorgulanmadan yeni tetkik istenemeyecek. Sorgulama yapmadan istenen tetkikler için geri ödeme yapılmayacak. Böylece vatandaşların daha az radyasyona maruz kalması, zaman kaybının ve gereksiz maliyetin önüne geçilmesi hedefleniyor. Bu yazılımı dünyada ilk kez bir kamu kurumunun geliştirdiği vurgulanan ve 26 Temmuz’da 81 il müdürlüğüne gönderilen genelge şöyle:

YENİ SİSTEM GELİŞTİRİLDİ

“Sağlık hizmetinde zaman ve maliyetten tasarruf edilmesi için, Bakanlığımızca radyolojik tetkiklere ait görüntülere internetten erişilmesine, görüntülerin raporlanabilmesine, radyologlar arası telekonsültasyon yapılabilmesine, tıbbi görüntü ve raporların kalite açısından değerlendirilebilmesine ve e-Nabız uygulaması üzerinden vatandaşlar ve hekimler ile paylaşılabilmesine olanak sağlayan Teletıp ve Tele Radyoloji Sistemi geliştirildi. Dünyada bir kamu kurumuna ait ilk ve tek yazılım olan bu sistem, uluslararası uyumluluk testlerini başarı ile tamamladı.

CANLI GÖRÜŞME YAPILABİLİYOR

Sisteme Görüntü Arşivleme ve İletişim Sistemleri (PACS) bulunan tüm sağlık tesisleri (kamu, üniversite ve özel hastaneler) entegre edildi. Böylece, ülke genelindeki sağlık tesislerinde bulunan tıbbi görüntü ve raporları merkezi izlenebilir, raporlanabilir hale geldi. Vatandaşlarımız kendilerine ait tıbbi görüntülere e-Nabız kullanıcı hesaplarından erişebilirken, hekimlerimiz hastalarının diğer sağlık tesislerindeki tıbbi kayıtlarına erişim imkanına kavuştu. Sistemde temmuz itibariyle 184 milyon radyolojik görüntü ve 80 milyon radyoloji raporu var. Radyologlar, kendi hastaneleri ile yetkilendirilmiş sağlık kuruluşlarına ait radyolojik görüntülere erişebiliyor. Ayrıca, aynı görüntü için ikinci görüş isteme ya da bir başka radyolog ile canlı görüşerek konsültasyon yapabiliyor.

MR VE TOMOGRAFİ AZALDI

Hastaların geçmişte çekilmiş görüntü ve raporlarına hekimlerin erişilebilmesi için mükerrer tetkik sorgulama servisi geliştirildi. Sağlık tesislerinde faaliyet gösteren firmaların entegre olması sağlandı, yaygınlaştırılarak tüm sağlık tesislerine duyurusu yapıldı. Bu sayede mükerrer tetkiklerin önüne geçilerek tasarruf yapılması, hastaların daha fazla radyasyona maruz kalmasının önüne geçilmesi, hastaların sağlık tesislerinde harcadıkları zamanın azaltılması ve daha etkin sağlık hizmeti alması sağlandı. Yapılan incelemelerde mükerrer tetkik sorgulama sonucunda görüntülere veya raporlara erişim sağlayan hekimlerin yaklaşık yüzde 65’inin yeni bir istemden vazgeçtiği tespit edildi.

AYNI TETKİKE ÖDEME YOK

Bu kapsamda, tüm sağlık tesislerinde mükerrer tetkik sorgulama servislerinin kullanımının test edilmesi, hekimlerin bilgilendirilmesi ve kullanım eğitimi verilmesi, acil durumlar hariç olmak üzere, 2 Eylül 2019 itibari ile mükerrer tetkik sorgulama servisinden görüntüsü veya raporu sorgulanmayan veya sorgulandığı halde görüntülere veya raporlara erişim sağlanmadan doğrudan istenen tetkiklerin MEDULA sistemine bildiriminin yapılmayacağı ve dolayısıyla tetkikin geri ödemesinin gerçekleşmeyeceğinin tebliğ edilmesi gerekiyor.”

PROF. HAZIROLAN: UYGULANABİLİR SİSTEM

Türk Radyoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Tuncay Hazırolan konuyla ilgili Hürriyet’e şunları söyledi: “Yapılan tetkiki diğer hastanedeki doktor görebiliyorsa ve tetkik kalitesi yeterliyse, altyapısı da tamamsa tabi ki uygulanabilir bir sistem. Ancak Türkiye’deki asıl sorun bir doktorun baktığı hasta sayısı. Hasta sayısı çok olunca muayene ortadan kalkıyor ve doktor direkt olarak tetkik istiyor. Öncelikle doktor üzerindeki hasta yükü azaltılmalı. Yani, başım ağrıyor diyene hemen MR, karnım ağrıyor diyene ultrason istenmemeli. Doktorlara muayene yapabilecek imkan ve zaman sağlanmalı. Çünkü Türkiye’de muayene ortadan kalktı. Şu anda yapılan tetkiklerin bir çoğu normal çıkıyor. Şartlar sağlandıktan sonra hangi doktor kaç tetkik istemiş, bu tetkik rapor sonuçlarının yüzde kaçı normal çıkmış bakılması lazım. Doktor bunu suistimal ediyorsa zaten ortaya çıkar, sorun ortadan kalkar. Biz de aynı tetkikin sürekli istenmesi taraftarı değiliz ancak bazen saat başı tetkik de gerekebilir. Doktor bir tetkikin tekrarını istiyorsa, bunun makul açıklamasını da yapabiliyorsa geri ödemesinin mutlaka yapılması şart. Eğer açıklama yapamıyorsa tetkik isteyememeli. Çekim sonrasında radyolojinin yapabileceği bir şey yok istenen tetkik yapılmalı. Ödemesi de bu doğrultuda olmalı.”