ALS'e umut olan Türk doktora büyük destek

ABD’nin Chicago şehrindeki Northwestern Üniversitesi’nde Les Turner ALS Araştırma Laboratuvarı’nın kurucu başkanı Dr. Hande Özdinler, yaptığı açıklamada;

“Önceki yıllarda bu araştırmalara kaynak bulmak nerdeyse imkansızdı. ALS Ice Bucket Challenge” kampanyası sayesinde ABD'de 100 milyon dolar Türkiye'de ise 400 bin dolar toplandı. Bu elbette araştırmalarıız için bize verilen müthiş bir destek. NorthWestern’de ALS hastalığı üzerine farkli labaratuvarlarda, farklı ekipler tarafından araştırmalar yapıyordu. Bu defa benim isteğim kabul edilerek tüm bu yardımlar bir merkezde toplanıp, labaratuarların ihtiyacına göre paylaştırılacak. “ dedi.

ALS hastalığının tarihinde son dönemde görülmemiş gelişmelerin birbiri ardina geldiğini belirten Dr. Özdinler gelişmeleri şöyle anlattı;

"Eskiden sadece bir iki gen bilinirken birden gelisen teknoloji ile de neredeyse her hafta bir gen bulunmaya başlandı. Artık, ALS’nin genetik yapısının çözülmesinde çok önemli adımlar atılmış durumda. Hastalığın hangi farklı nedenlerden oluştuğunu anlamaya başladık.
ALS, bir çok hücre türünü, hem beyin hem omuriliği içeren en kompleks hastalık. Neredeyse her hastalıkla ilintili ve sanki büyük bir düğümün en can alıcı yeri."

Buz kovası macerası

Bilimsel gelişmeler bu aydınlanma ışığında yeni modeller geliştirmek, yeni yaklaşımlar keşfetmek üzere daha da hızlanmışken birden "Buz kovası macerası" başladığını belirten Dr. Özdinler, bu sayede bütün dünyaya yayılan bu buz kovasi sayesinde, ALS'ye baskaldırılarak müthiş kazanımlar elde edildi. İlk defa herkes ALS hastalığını öğrendi, ALS hastaları toplumda saygı görmeye başladılar. Belki de bağışlar sayesinde daha iyi yaşam koşullarına kavuşabilecekler. “

ALS Hastalığı için tarihi günler yaşıyoruz

Motor Nöron hastalığı olarak da bilinen Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS) konusundaki son buluşları sayesinde dikkatleri üzerine çeken Dr. Özdinler, dünyada ilk defa beyindeki motor nöronları (sinir hücrelerini) ‘floresan yöntemiyle’ izole ederek görmeyi sağlayan çalışmayı gerçekleştirmişti. Özdinler ve ekibinin, ölü beyin hücrelerinin floresan yöntemiyle kolayca görülmelerini sağlaması, ALS ve diğer tüm sinir hücre hastalıkları için önemli bir buluş olarak kabul ediliyor. Bundan böyle, bu hücrelerin ölüm nedenlerinin hücresel, genetik ve mekanizmasal nedenlerini büyük bir titizlik ve doğruluk payı yüksek oranda incelenebilecek.

ALS hastalarının Türkye'deki durumu

2001’de kurulan Türk ALS Derneği, dünyadaki diğer ALS derneklerin çatısı içinde. Türkiye'de yaklaşık 10 bin ALS hastasi olmasına rağmen, derneğe kayıtlı hasta sayısı sadece 500 civarında. Türkiye’de son 1 ayda ilk defa 400 bin dolar bağış topladı. Buz kovası sayesinde Türkiye'nin 7 bölgesinde ALS kliniklerinin kurulması ve tüm ALS’lilere ulaşılması mümkün olabilir.

"Öz kök hücre tedavisi son şansınız" fikri kaybolacak

ALS için çok önemli ve güzel günler başlıyor. İnsanlar "Yeter artık!" diyerek buzlu suları kafalarına döktüler, bağışlar yaptılar. Şimd, Üniversiteler araştırma merkezleri kuruyor ve aratırmalar yoğunlaşıyor. ALS dernekleri birbirleriyle ortak çalışmalar ve destek programları geliştiriyorlar. Biliminsanları, hastalığa çözüm bulmak için rekabet etmeden ama ortaklık kurarak yürümeye başladılar. Sanıyorum ki yakin bir zamanda "Öz kök hücre tedavisi son şansınız" fikri geçerliliğini kaybedecek.

Kimdir?

Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik bölümü mezunu Dr. Hande Özdinler, Hücre Biyolojisi, Anatomi ve Sinirbilim konularında doktora çalışmaları yaptıktan sonra, Harvard Medical School Neurosurgery’de doktora sonrası çalışmalara katıldı. Harvard Center for Nervous System Repair (HCNR) ödülünü aldıktan sonra, burada öğretim üyesi oldu. 2008 yılında Les Turner ALS Araştırma Laboratuvarı kurucu başkanı olarak, Northwestern Üniversitesi’ne geçti. ALS’de ölen motor nöronları izole eden ilk bilim- insanı olan tarihe geçti.

ALS hastalığı

Bir tür sinir hücre hastalığı olan ALS (amyotrophic lateral sclerosis), hareketimizi sağlayan beyindeki ve omurilikteki sinir hücrelerini öldürerek felce yol açıyor. Ancak, beyindeki diğer hücreler benzer oranda zarar görmediği için, hastanın hafızası, düşüncesi, algılaması değişmiyor. Dolayısıyla ALS’li kişi hatırlıyor, hissediyor, ama hareket edemiyor. Hastalığın ileri safhalarında konuşma, hatta yutkunma yetisini de yitirerek nefes almada da zorlanıyor. Dünyada her yıl yaklaşık 350 bin kişin yakalandığı bu hastalıkta yaşam süresi 3 ile 5 yıl arasında gösteriliyor.