UNESCO'dan Ayasofya açıklaması!

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Ayasofya'nın statüsüyle ilgili yapılacak bir değişiklikle ilgili kendisine bilgi verilmesi gerektiğini ve bu değişikliklerin Dünya Kültür Mirası Komitesi'nin incelemesine tabi olabileceğini söyledi.

Danıştay 10'uncu Dairesi'nin Ayasofya'nın camiden müzeye dönüştürülmesine ilişkin 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararının iptali istemiyle açılan davada aldığı kararı önümüzdeki günlerde açıklaması bekleniyor.

Hükümete yakın bazı köşe yazarları ve yabancı haber ajansları, Danıştay'ın oybirliğiyle 1934 tarihli kararın iptali yönünde karar aldığını ve bunun Cuma günü açıklanacağını öne sürdü.

UNESCO'dan Reuters haber ajansına yapılan açıklamada, Ayasofya'nın müze olarak Dünya Kültür Mirası listesinde yer aldığını ve bunun bazı yükümlülük ve hukuki müeyyideleri beraberinde getirdiği belirtildi.

UNESCO, "Bu nedenle, devletler sınırları içerisindeki miras listesindeki mekanların evrensel değerlerine zarar verecek herhangi bir değişiklik yapılmamasını sağlamalıdır. Yapılacak değişikliklerin ilgili devlet tarafından önceden UNESCO'ya bildirilmesi gerekiyor ve gerekli durumlarda bunun Dünya Kültür Mirası Komitesi tarafından gözden geçirilmesi de söz konusu olabilir" denildi.

UNESCO, konuyla ilgili kaygılarını Türkiye'ye mektup yazarak birkaç kez dile getirdiklerini ifade etti.

UNESCO, "Türk makamlarına bu mekanın evrensel değerine zarar verebilecek bir karar alınmadan önce diyalog başlatma çağrısı yapıyoruz" dedi.

"EŞİ BENZERİ OLMAYAN MİMARİ BAŞYAPITLARDAN BİRİ"

Ayasofya, 1985 yılında Dünya Kültür Mirası listesine alındı.

UNESCO'nun web sitesinde Ayasofya, Bizans ve Osmanlı dönemlerinin "eşi benzeri olmayan mimari başyapıtlarından biri" olarak tanımlanıyor.

UNESCO, Ayasofya'nın inşa edildikten sonraki dönemlerde önce kilise, daha sonra camilere ilham verdiğini belirtiyor.

Yunanistan, geçen ay içerisinde UNESCO'ya yazdığı mektupta, Ayasofya'nın evrensel karakterinden sapmasına izin verilmemesi gerektiğini söylemişti.

AYASOFYA İÇİN İKİ FORMÜL

Danıştay'ın Ayasofya'yı müze yapan 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararının iptaliyle ilgili davada bugün kararını açıklaması bekleniyor. Karar olumlu olursa Vakıflar Genel Müdürlüğü devreye girecek, karar olumsuz olursa bu kez de Cumhurbaşkanlığı kararnamesi gündeme gelecek. Her iki formülde de Ayasofya ibadete açılabiliyor.

Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'un fethinden sonra camiye çevirdiği Ayasofya, 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla müzeye çevrildi. Tüm dünyadan turistlerin İstanbul'daki ilk uğrak yerlerinden biri olan Ayasofya'nın yeniden cami olarak kullanılması uzun süredir gündemi meşgul ediyordu.

GÖZLER YÜKSEK YARGIDA

Sürekli Vakıflar Tarihi Eserlere ve Çevreye Hizmet Derneği 2016 yılında ikinci kez Danıştay'a dava açmış, Ayasofya'nın camiden müzeye çevrilmesine ilişkin 86 yıllık Bakanlar Kurulu kararının iptalini istemişti. Dernek karardaki Gazi Mustafa Kemal Atatürk'e ait imzanın da sahte olduğunu öne sürmüştü. Danıştay 10. Dairesi'nin bugün bu davayı karara bağlaması bekleniyor.

HER İHTİMALE ÇALIŞILIYOR

Danıştay Ayasofya'yı müzeye dönüştüren Bakanlar Kurulu kararını hukuka aykırı bulur ve iptal ederse, Ayasofya'nın tekrar ibadete açılmasının önü açılmış olacak. Karar 30 gün içinde uygulanacak ve iki yöntemden biri uygulanacak. Takdir her iki formülde de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın olacak. Edinilen bilgiye göre birinci formül, Erdoğan'ın Ayasofya'yla ilgili bir kararname çıkarması yönünde olacak. İkinci formüle göre ise, Erdoğan Danıştay kararını direkt Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne uygulattırabilecek. Yüksek mahkemeden olumsuz bir karar çıkması durumunda ise Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle Ayasofya yeniden cami statüsü kazanabilecek ve ibadete açılabilecek. AK Parti'nin hukukçu milletvekilleri, her ihtimale karşı Cumhurbaşkanlığı kararnamesi üzerinde de çalışıyor.

KALIN'DAN NOTRE DAME ÖRNEĞİ

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın Ayasofya tartışmalarına Paris'teki Notre Dame'ı örnek gösterdi. Kalın şunları söyledi: "Notre Dame örneği var. Ayasofya'nın da ibadete açılması, turistlerin orayı ziyaret etmesine mani değil. Dolayısıyla dünya mirasından bir şey kaybetmesi söz konusu değil."