Siber şiddetle mücadelede bu sorulara dikkat!
1 -SORU: Sosyal medya üzerinden ‘Çok hoşsun. Ya benimle tanış ya da ben tanışmasını bilirim’ şeklindeki bir mesajla ilgili durum başınıza gelse ne yaparsınız?
Umursamam
Mesajı atan kişiyle tartışırım
Kişiyi engellerim ama öncesinde şikayet ederken kullanmak için ekran görüntülerini alırım
Cevap: Kişiyi engellerim ama öncesinde şikâyet ederken kullanmak için ekran görüntülerini alırım
Açıklama: Aldığın bir mesaj sonrasında endişe ediyor ve kendini güvende hissetmiyorsan bu bir siber tacizdir. Bu durumda “Umursamam, şikayet etmem diyebilirsin” ama bu konuda yapabileceklerin olduğunu unutma. İlk önce gerekli yerlere şikâyet etmek için ekran görüntüsü alıp şikâyette bulunabilirsin. Ardından kendini rahatsız hissediyorsan kişiyi engelle. Kişiyi engelledikten sonra profilini gizleyebilirsin.
Tür: Siber taciz
2- SORU: Bir yıl önce ayrıldığın eski partnerin S. eski yazışmalarını ve özel görüntülerini internette paylaşma tehdidinde bulundu. İlk ne yapmalısın?
Ciddiye almamalıyım
Gerekli yerlere şikayet etmeliyim
Her yerden engellemeliyim
Cevap: Gerekli yerlere şikayet etmeliyim
Açıklama: Bu durum, en başta özel hayatın gizliliğinin ihlalidir ve bir suçtur! Failler, ellerindeki veriyi açıklamakla tehdit ederler. Bu, kişiler için son derece korku uyandıran bir durumdur. Yaşadıklarına çözüm bulmak için alternatifleri düşün ve kendin için en iyisine karar ver. Yaşadığın süreci güvendiğin insanlarla paylaş ve ilgili uzmanlardan destek al.
Tür: Görsel-odaklı cinsel taciz
3- SORU: Sosyal medya platformlarında biri senmiş gibi davranıp fotoğraflarını paylaşıyor, arkadaşlarınla konuşuyor. İlk ne yaparsın?
Umurumda olmaz, beni bilen biliyor
Ekran görüntülerini alırım
Arkadaşlarımı uyarırım
Cevap: Ekran görüntülerini alırım
Açıklama: Sosyal medya platformlarında senin adına ve senmiş gibi herkese açık bir profil oluşturup paylaşım yapmak suçtur. Bu durumda “umurumda olmaz, şikayet etmem diyebilirsin” ama bu konuda yapabileceklerin olduğunu unutma. Aynı zamanda arkadaşlarınla senmiş gibi konuşup çeşitli taleplerde bulunmak da dolandırıcılığa girer. Siber şiddete maruz bırakıldığında şikâyette bulunabilmek için, içeriğin silinme riskine karşı ekran görüntüsü alman gerekli.
Tür: Gizlilik ihlali
4- SORU: Partnerin seni rahatsız eden cinsel içerikli mesajlar gönderiyorsa,
“Özür diliyorsa sorun yok” derim
Onu uyarırım
Beni sevdiğini düşünürüm
Cevap: Onu uyarırım
Açıklama: Seni rahatsız eden ve güvenliğinden endişe duymana neden olan her türlü (cinsel içerikli, tehditkar vb.) mesajlaşma aynı zamanda siber tacizdir. Güvenli bir ilişki için bu konuyu partnerinle açıkça konuş.
Tür: Siber taciz
5- SORU: Bir arkadaşın sana ‘Orada mısın? Naber nasılsın? Mesajlarımı görüyorsun biliyorum. Sana son görülmeni aç demiştim. Açsana artık şu son görülmeni’ şeklinde bu mesajları atsa ne düşünürsün?
Beni merak ediyor demektir
Bu durum gizliliğimin ihlaline girer
Başıma geliyor ama kıramıyorum
Cevap: Bu durum gizliliğimin ihlaline girer
Açıklama: En son ne zaman çevrim içi olduğunu gösteren “son görülme” özelliğini açıp açmamak kişisel bir karardır. Güvenli bir ilişkide kişisel alanlara saygı duyulması gerekir.
Tür: Siber takip
6- SORU: Muhtar adaylığını açıklayacak bir kadın adayın ‘Mahallemizi yaşabilir ve doğa dostu yapmaya söz veriyorum’ şeklindeki tweetine başka bir kullanıcının, ‘Ben de sana o doğanın içinde neler yapılacağını açıklayayım ister misin?’ şeklindeki yanıtını okuduğunda ne yaparsın?
Umursamam, bana yazılmamış
Siyasetçilere hep böyle tepkiler veriliyor
Twitter’ın şikayet mekanizmasını kullanırım
Cevap: Twitter’ın şikayet mekanizmasını kullanırım
Açıklama: Cinsel içerikli ya da nefret söylemi içeren yorumlar ve tehditler de gerçekleşme olasılıklarından bağımsız olarak birer siber şiddet türüdür ve suçtur. Bu durum senin başına gelmemiş olsa bile bu konuda yapabileceklerin olduğunu unutma. Bunların başında bu tür içerikleri gördüğün platformların şikayet mekanizmalarını çalıştırmak bulunuyor.
Tür: Siber taciz
7- SORU: Partnerimle daha ilişkinin başındayken sosyal medya hesaplarımızın şifrelerini birbirimizle paylaşmaya karar verdik
Bu birbirimize güvendiğimizin işareti
Aksi düşünülemez
Yine de bunun bir gizlilik ihlali olduğunu düşünüyorum
Cevap: Yine de bunun bir gizlilik ihlali olduğunu düşünüyorum
Açıklama: Şifreler kişisel veridir. Kişisel verilerinin hem gündelik hayatta hem de dijital alanlarda korunması gerekir.
Tür: Gizlilik ihlali
8- SORU: Dijital ortamda güvenliğini sağlamak için hesaplarının şifrelerini kimseyle paylaşmamak dışında ne yapman gerek?
Şifremi belirli aralıklarla değiştirmeliyim
Kolay/tahmin edilir bir şifre seçmemeliyim
İkisi de
Cevap: İkisi de
Açıklama: Siber şiddete maruz bırakılmayı önleyen kesin bir yöntem olmasa da kendini güvende tutmak için şifrelerini belirli aralıklarla değiştirmelisin. “12345” gibi kolay ya da tahmin edilebilir bir şifre güvenlik açığı yaratacaktır. Aynı zamanda en sevdiğin evcil hayvanın herkes tarafından biliniyorsa, onun adını şifren yapmak da güvenliğini tehlikeye atacaktır.
Tür: Siber güvenlik
9- SORU: Siber şiddete sadece genç kadınlar mı maruz bırakılır?
Doğru
Yanlış
Cevap: Yanlış
Açıklama: Her yaştan ve her cinsiyetten insan siber şiddete maruz kalabilir.
Tür: Siber şiddet
10 - SORU: Instagram’da gezerken bir kullanıcının makyaj malzemelerinin fotoğraflarını kullanarak ‘Hayatta vazgeçemediklerim. Benim canım makyaj malzemelerim’ şeklindeki bir yazısına başka bir kullanıcının ‘Zeka ile güzellik ters orantılı. Sen de bunun bir örneğisin. Keşke yok olsan’ şeklindeki yorumunu okuduğunda ne düşünürsün?
Umursamam, bana yazılmamış
Influencer’lara hep böyle tepkiler veriliyor
Instagram’ın şikayet mekanizmasını kullanırım
Cevap: Instagram’ın şikayet mekanizmasını kullanırım
Açıklama: Cinsel içerikli ya da nefret söylemi içeren yorum ve tehditler de gerçekleşme olasılıklarından bağımsız olarak siber şiddet türüdür. Bu tip içerikleri gördüğün platformların şikayet mekanizmalarını çalıştırmalısın.
Tür: Siber taciz
Siber şiddet türleri
Toplumsal cinsiyete Toplumsal cinsiyete dayalı siber şiddetin alt türlerinin tanımlamaları; Siber takip, e-posta, kısa mesajlar veya internet yoluyla izleme Siber taciz çeşitli biçimlerde olabilir:
İstenmeyen cinsel içerikli e-postalar, metin veya çevrimiçi mesajlar; Sosyal ağlarda yaşanan uygunsuz veya saldırgan olaylar; E-posta, metin veya çevrimiçi mesajlarla fiziksel ve/ veya cinsel şiddet tehdidi; Nefret içerikli konuşma, kişiye kimliği, cinsiyeti veya diğer özelliklerine yönelik hakaret eden, tehdit eden veya hedefleyen bir şekilde davranma
Siber sömürü / görsel odaklı cinsel taciz, görüntüde yer alan kişinin rızası olmaksızın cinsel içerikli fotoğrafları veya videoları çevrimiçi olarak dağıtma Gizlilik ihlali, bireyin izni olmadan özel verilerine erişilmesi ve izni dışında paylaşılması
Gözetim ve izleme, çevrimiçi ve çevrimdışı etkinliklerin gözetlenmesi, ısrarlı takip
İtibara ve güvenliğe zarar verilmesi, bir kişinin itibarını zedelemek amacıyla özel bilgileri ve içerikleri yayma, rahatsız edici yorumlar yapma, kimlik hırsızlığı, sahte fotoğraf ve video oluşturma
BM Kadın Birimi’nin ‘atesbocekleri.info’ sitesine girerek testi çözebilir ve daha detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.
