Nüfusun yüzde 71’i deprem riski altında!
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TBMM Deprem Araştırma Komisyonu’nda Türkiye’deki nüfusun yüzde 71’nin, ülke topraklarının da yüzde 66’sının deprem riski altında olduğunu açıkladı. Komisyonda, Çevre Bakanlığı Alt Yapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürü Vedat Gürgen, özetle şunları kaydetti:
YÜZDE 92.78 KENTLİ: Türkiye’de kentlerde ikameden eden nüfus yüzde 92.78’e ulaşmıştır. 2023 yılında nüfusun 86.5 milyona çıkması hesaplanmaktadır.
CANLI FAY HATTI: Nüfusun yüzde 71’i, topraklarımızın da yüzde 66’sı deprem riski altındadır. Türkiye’de yaklaşık 15 bin kilometresi ana aks üzerinde olmak üzere 24 bin 500 kilometre uzunluğunda canlı fay hattı bulunmaktadır.
100 MİLYAR DOLAR KAYIP: Son 100 yılda yaşanan 130 büyük depremde 100 bin can kaybı, 100 milyar dolar ekonomik kayıp ve yıllık ortalama yüzde 1 gayri safi milli hasıla kaybı yaşanmıştır. 59 ilde 12 bin 684 hektar büyüklüğünde 269 riskli alan ilan edildi. 67 ilde yeni yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere 48 bin hektar büyüklüğünde rezerv yapı alanı belirlendi. 81 ilde 696 bin 645 konut ve işyerinin riskli yapı tespiti yapıldı ve bunların 589 bin 961’inin (yüzde 87.9) yıkımı gerçekleştirildi. İstanbul ilinde bu rakamlar 72 bin 454 yapı ve 369 bin 566 bağımsız birim olarak gerçekleşti ve 313 bin 746 (yüzde 85) bağımsız birim yıkıldı.
15 MİLYAR KAYNAK: Riskli alanlarda yer alan 681 bin bağımsız birimin tahliye ve yıkım işlemleri tamamlandı. Kentsel dönüşüm uygulamalarının gerçekleştirilmesine yönelik 15 milyar 695 milyon TL kaynak kullanıldı. Ülkemizde toplam yapının 20 milyon dolayında olduğu, 6.7 milyon dolayında yapının en kısa zamanda dönüştürülmesi gerektiği tahmin edilmektedir.
DÖNÜŞÜMUN BOYUTU: Kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında 1 milyon 401 bin 858 konut ve işyerinin dönüşüm çalışmaları başlatıldı ve 670 bin 595 konut ve işyerinin yıkımı tamamlandı. Esenler ilçesinde yer alan rezerv yapı alanında 60 bin konut yapılması planlanırken, 10 bin konutluk ilk etabın inşaat faaliyetleri devam etmekte.
HER YIL 300 BİN KONUT: Yaklaşık 56.7 milyon bağımsız birim 20 yıl içerisinde dönüştürülecek. 100 bini İstanbul’da olmak üzere her yıl 300 bin konut dönüştürülecek. Riskli alanlarda 35 bin, tarihi kent merkezlerinde 5 bin, sanayi alanlarında 10 bin bağımsız birim dönüştürülecek.
6.5 yılda bir yıkıcı sarsıntı
Kandilli Rasathanesi’nin TBMM Deprem Araştırma Komisyonu’na sunduğu raporda, 1900 ila 17 Ağustos 2020 tarihleri arasında gerçekleşen depremlerin analizi yer aldı. Son 120 yılda 7 ila 7.9 şiddetinde 18, 6 ila 6.9 şiddetinde 83 deprem gerçekleştiği belirtilen rapora göre, ortalama 6.5 yılda bir yıkıcı etkili deprem yaşanıyor. Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, “Küçük küçük depremler olsun büyük depremin enerjisini alsın ve büyük depremi yaşamayalım görüşü teorik olarak doğru ama pratikte mümkün değil. Yani bir 7’lik depremin enerjisini alacak 32 tane 6’lık, bir 6’lığın enerjisini alacak 32 tane 5’lik, bir 5’liğin enerjisini alacak 32 tane 4’lük deprem olması lazım” dedi.
