9 milyon yıl öncesine ait

Denizli'de yürütülen yüzey araştırmalarında 2 ila 9 milyon yıl önce yaşadıkları tahmin edilen 14 farklı hayvan türüne ait fosil bulundu. Bilim adamları, gelecek yıl 65 milyon önce yaşayan dinozorlara ait izleri araştıracak.

Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi (MAKÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Ahmet İhsan Aytek başkanlığında, Ankara Üniversitesi, Hitit Üniversitesi, Pamukkale Üniversitesi (PAÜ), Paris Doğa Tarihi Müzesi ve Çin Paleontoloji Enstitüsünden paleoantropolog, paleontolog ve jeologların da içinde bulunduğu 14 kişilik akademisyen ekip, Denizli'de geçen yıl başladıkları yüzey araştırmalarına devam ediyor.

Araştırmalarda farklı bölgelerde 2 ila 9 milyon yıl önce yaşadıkları tahmin edilen 14 farklı hayvana ait fosil bulundu.

Doktor Öğretim Üyesi Aytek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, üç kıtanın birleşme noktasında yer alan Anadolu'nun tarih boyunca yaşamış birçok insan ve hayvanın fosilini barındırdığını söyledi.

2002 yılında ekip üyelerinden Prof. Dr. Cihat Alçiçek tarafından Türkiye'nin ilk homo erectus fosilinin Denizli'de bulunduğunu hatırlatan Aytek, "Fosilin en az 1,2 milyon yıl önce yaşamış bir insana ait olduğu ortaya konulmuştu. Bunun üzerine çalışmalarımızı Denizli'de yoğunlaştırdık. Çalışmalara da geçen yıl başladık. Bu sene çok verimli bir dönem geçirdik. Denizli'de 14 farklı hayvana ait fosil kalıntılarına rastladık. Bölgenin tarihini ortaya çıkaracak çok önemli hayvan fosilleri bulduk." dedi.

Bu fosillerin iki farklı zaman diliminde değerlendirilebileceğine işaret eden Aytek, birincisinin, "miyosen" olarak adlandırılan ve yaklaşık 23 milyon yıl önce başlayıp 5 milyon yıl önce sona eren dönem olduğuna işaret etti.

Miyosen döneme ait fosilleri Denizli'nin Çal, Tavas ve Beyağaç ilçelerinde bulduklarını anlatan Aytek, şöyle devam etti:

"Bunlar, boyunları günümüz formlarından daha kısa ama daha kütleli iki farklı zürafa, günümüz formlarına benzeyen iki farklı gergedan, küçük iki farklı at, biri günümüz formlarından daha iri olmak üzere iki farklı sırtlan, yine günümüz formlarından çok değişik olan, günümüzde yaşayan su aygırlarına morfolojik olarak benzeyen bir fil fosili bulduk. Bunun dışında boynuzlugillerden üç hayvan fosili bulduk. Bunların ikisinin tür tanımını yaptık, günümüz antiloplarına benziyorlar, üçüncüsünü de yakın zamanda yapacağız. Bu fosillerin yaşam dönemlerine bakarsak 9 ila 7 milyon yıl önce yaşadıklarını görüyoruz."

İkinci zaman diliminin ise insanların da yeryüzünde dolaşmaya başladığı, "pleyistosen" dönem olduğunu dile getiren Aytek, Çameli ilçesinde yine Cihat hocamızın bulduğu bir lokalde yaptığımız çalışmalarda bir at ve bir de tilkiye ait fosil tespit ettiklerini anımsattı.

Fosillerin Batı Anadolu'da bu döneme ait daha önce kaydı olmayan bu türler olduğuna dikkati çeken Aytek, "Özellikle tilki fosili Anadolu'da bulunmuş en eski tilki fosillerinden biri olması açısından büyük önem taşıyor. Bu fosillerin de tarihlerine baktığımız zaman yaklaşık 2 milyon yıl önce yaşamış hayvanlar olduğunu görüyoruz." diye konuştu.

Dinozorların yaşam izleri

Aytek, buldukları fosillerle ilgili çalışmaların Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Müzesinden paleontolog Dr. Öğr. Üyesi Serdar Mayda'nın önderliğinde yayına hazırlandığını dile getirdi.

Bu fosilleri bilim dünyasına kazandırmayı planladıklarını anlatan Aytek, "Çalışmalarımıza 2019 yılı içerisinde daha detaylı olarak devam edeceğiz. Zaman dilimimizi de uzatıyoruz. Bakanlığa, 2019 yılı için 65 milyon yıl öncesine kadar giden zaman dilimini içeren bir başvuru yaptık. Son 65 milyon yıllık süreçteki bütün tortulları gezmeyi planlıyoruz. 65 milyon yıl dediğimiz tarih, aynı zamanda dinozorların da yaklaşık olarak dünya üzerinden silindikleri tarih. Dolayısıyla 2019 yılı yüzey araştırmasında dinozorlara ait izleri de Denizli'de araştıracağız. Dinozorların yaşamlarına ait izleri de dönemsel bazda arayacağız." ifadelerini kullandı.

PAÜ Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. M. Cihat Alçiçek ise 2002 yılında bulduğu Türkiye'nin ilk insan kafatası fosilinin ulusal ve uluslararası camiada büyük yankı uyandırdığını kaydetti.

Geçen yıl başlatılan yüzey araştırmalarında yeni fosillerin bulunduğunu aktaran Alçiçek, "Umarım bu çalışmalarla Anadolu'da insan yerleşiminin tarihçesiyle ilişkili yeni bulgular elde edebiliriz diye düşünüyorum." değerlendirmesini yaptı.