Türkiye’nin güneşi Balkanlar’a kaçıyor
Son 5 yıldır büyüyen ve Türkiye için hayati önem taşıyan yenilenebilir enerji yatırımları finansman ile işletme maliyetlerinin artmasından dolayı rotasını başka pazarlara çevirdi. Özellikle güneşteki kapasite sorunu ve ihale süreçlerindeki belirsizlikler yurt içindeki yatırımcının ucuz finansman maliyeti ve yüksek devlet desteklerinin olduğu Afrika, Ukrayna ve özellikle Balkan ülkelerine gitmesine neden oluyor.
YÜKSEK DESTEK VAR
Yenilenebilir enerji sektöründeki son durumu Hürriyet’e değerlendiren Güneş Enerjisi Yatırımcıları Derneği (GÜYAD) Başkanı Cem Özkök, “Bundan 5 yıl önceye gittiğimizde Türkiye güneş ve rüzgarda hızlı bir yatırım sürecine girmişti. Ancak ekonomideki dalgalanma son 1 yılda enerji sektörünün tümünü etkiledi. Yatırımlar durdu. Yeni adımlar atılmıyor. Oysa yenilenebilir enerji sektörünün sürdürülebilir bir yapıda olması ülke ekonomisi için çok önemli. Hem ekonomik şartlardaki bozulma hem de maliyetlerin artması yerli yatırımcıların daha kolay yatırım yapacakları Afrika, Balkanlar ve Ukrayna gibi pazarlara gitmesine neden oluyor. Buradaki bilgi birikimini yatırımlar artık devlet desteklerinin çok yüksek olduğu bu ülkelerde kullanıyor. Son zamanlar çok sayıda Türk şirketi özellikle Baklanlara gitmeye başladı. Yatırımcı, yatırım kararını verdikten sonra fizibilitesine etki edecek her hangi bir mevzuatsal değişikliğin olmamasını istiyor. EBRD ve IFC (Uluslararası Finans Kurumu) gibi kuruluşlar tarafından verilen ucuz kredilerin yerli katkı engeline takılmaması da yatırımcıların tercihlerinde büyük rol oynuyor” dedi.
Yatırımların yurtdışında başka pazar arayışına girmesindeki en temel etkenin Türkiye’deki kapasite problemi ve ihale süreçlerindeki belirsizlik olduğuna değinen Özkök, “Bu belirsizlikte güneş yatırımcısının önündeki en büyük engel. Ayrıca yeni kapasite sorunu da güneş alanında yapılacak yatırımların önünde bir duvar olarak duruyor” dedi.
TÜRKİYE ŞAMPİYON OLUR
SON dönemde çıkarılan yönetmeliklerle mahsuplaşma gibi sorunların çözüme kavuşturulduğunu belirten Özkök,”Bu değişikliklerle çatılara yapılan yatırımlarda artış olacak. Özellikle büyük enerji ihtiyacı duyan OSB’ler hızla fizibilite çalışmalarını yapıp çatılarına güneş panellerini yerleştirecek. Ancak sektörün genelinde bir plansızlık hakim. Kapasitenin optimum şekilde kullanılması için bir plan, program gerekiyor. Yatırımlar yapıldıktan sonra yatırımcıyı olsuz etkileyecek mevzuat değişikli olmaması gerekiyor. Kendi arazisinde yatırım yapacak yatırımcılara gerekli imkan sağlanırsa Türkiye güneşte şampiyon olur” ifadelerini kullandı.
