Mahkemeye gitmeden 5 ayda kesin çözüm
2018’den itibaren işçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıklarda zorunlu olan arabuluculuk uygulaması, 2019’dan itibaren ticari anlaşmazlıklar için de uygulamaya girdi. Arabuluculuk uygulaması mahkeme gibi nispeten uzun süren uygulamaların önüne geçerken, tarafların daha hızlı hareket etmesini, uyuşmazlıklarda çözüme ulaşmasını sağlıyor. Başarı oranı da bir hayli yüksek.
Uzun yargılamaya son
Arabuluculukta anlaşma olmazsa mahkeme yolu açık. Ancak mahkeme süreci ortalama 3 yıl. Bunun üzerine İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC) uzun yargılama sürecini ortadan kaldıran yeni bir sistemi devreye aldı. ISTAC Yönetim Kurulu Üyesi ve Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürü Hakan Öztatar, tahkimle-arabuluculuğu birleştiren inovatif sistemle iş insanları arasındaki anlaşmazlıkların 5 ayda çözüleceğini söyledi.
Önce arabulucu
Hakan Öztatar uygulamadaki avantajı şöyle açıkladı: “Şirketler önce arabuluculuğu denediğinde süresi en fazla 8 haftadır. Burada çözemediğinde daha sonra ‘hızlı tahkim’i seçtiğinde en fazla 3 aylık süresi var. 8 hafta artı 3 ay, toplamda 5 ay içerisinde ya arabuluculukla ya da tahkimle kesin bir çözüm getirmiş oluyoruz.”
İki şekilde uygulanacak
68 bin ticari dosya
ISTAC Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ziya Akıncı’nın ev sahipliğindeki basın buluşmasında konuşan Hakan Öztatar, “Ticari davalara bakmaya daha bu yıl başlayan arabuluculuğa 137 bin 561 dosya gelmiş. Bunun 67 bin 892’sinde anlaşma olmuş. 51 bin 898 dosyada anlaşmaya varılamamış, yüzde 43’ü çözüm bekliyor. İşte hedefimiz bu yüzde 43’lük sorunlu dosyayı bu sisteme yöneltmek, ISTAC ile çözüme kavuşturmak” dedi.
Hakem-tahkim çözümü
‘Med-Arb’ denilen ‘arabuluculuk-tahkim’ sisteminin iki şekilde uygulanabildiğini ifade eden Öztatar, şunları aktardı: “İlk yol; uyuşmazlıklar ISTAC kapsamında önce arabuluculuğa gidecek, çözümlenmezse hakem-tahkim yoluyla çözümlenmesi sağlanacak. İkinci yol; çözülmeyen 51 bin 898 dosya mahkemeye gidecekti. Son tutanakta arabulucuların tavsiyeleriyle birlikte bu uyuşmazlıkların da ISTAC’a gelmesini sağlayacağız.”
İhraç edilecek
Davaları ISTAC’a yönlendirmekle İstanbul’u dünyanın en büyük tahkim merkezi olabilecek duruma getireceklerini belirten Hakan Öztatar, “Bu programı hayata geçirdiğimizde, 1 yıl sonra İstanbul Uluslararası Arabuluculuk Tahkim Sözleşmesini (İstanbul Konvansiyonu) üye ülkelere duyurup imzaya açacağız. Böylece dünyaya ihraç edeceğimiz bir modelimiz olacak” diye konuştu.
Dünyada ilk kez
ISTAC Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ziya Akıncı da İstanbul Tahkim Merkezi’nin iki aşamalı uyuşmazlık çözüm modeli olarak ‘Med-Arb Kuralları’nı dünyada ilk kez düzenleyip uygulamaya koyduğunu vurguladı. Bu kuralları geçtiğimiz ay ISTAC’ın kurumsal web sitesinde yayımlayarak dünyaya ilan ettiklerini belirten Akıncı, “Dünyada bunu yapan ilk tahkim kurumuyuz” dedi.
51 ülke imzaladı
Hakan Öztatar, Türkiye’nin 7 Ağustos’ta ‘Singapur Sulh Sözleşmesi’ni imzaladığını hatırlatarak, bu sözleşmenin yakın zamanda meclise geleceğini, yasalaşması halinde sistemin iç hukuka entegre olacağını söyledi. Öztatar, Amerika, Çin, İran ve Azerbaycan gibi 51 ülkenin imzaladığı Singapur Sulh Sözleşmesi’nin arabuluculuk anlaşmalarının bu 51 ülkede geçerli olduğunu anlatan Öztatar, şunları kaydetti:
Yabancı yatırıma destek
“Anlaşmayı imzalayan ülkelerden Amerikalı bir şirketle Türk bir şirket arasında sorun olduğunda, arabuluculuğa gidildiğinde ve bu anlaşmaya uyulmadığında Singapur Sözleşmesi gereği Türk şirketi Amerika’ya giderek o anlaşmayı icra edebilecek. Tahkime geldiğinde de Singapur Sulh Sözleşmesi’nin karşılığı olarak New York Sözleşmesi var. New York sözleşmesi gereği de siz herhangi bir tahkim anlaşmanızı götürerek başka bir ülkede de icra etme şansına sahipsiniz.”
