İşte miras kalan evdeki haklarınız

Aile ilişkilerinde en temel sorunlardan birisi de miras... Çoğu zaman aileler arasında mirasın paylaşılması nedeniyle anlaşmazlıklar çıkıyor. Anlaşmazlıkların en büyüğü de ev paylaşımında yaşanıyor. Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Mehmet Aslan, ev miras kalması durumunda yapılacakları anlattı.

Kimin payı ne kadar?

Miras kalan evin vasiyetname olmaması durumunda mirasçılara hangi oranlarda pay edileceği Medeni Kanun’da belirlenmiştir.

Buna göre;

Miras bırakanın çocukları eşit olarak mirasçı olur. Örneğin, ev iki kardeşe kalmışsa, yarı yarıya pay edilir ve evin yarı hissesi bir kardeşin, diğer yarısı diğer kardeşin olur.

Altsoyu (çocukları) bulunmayan miras bırakanın mirasçıları, eşit olarak anne ve babası olur.

Eğer sağ kalan eş ve çocukları varsa, sağ kalan eşe evin dörtte biri, kalan dörtte üçü eşit şekilde kardeşlere kalır.

Vasiyetname varsa

Vasiyetname nedeniyle paylaşım yapıldığı durumlarda ise miras bırakan evin yarısını dilediği kişiye bırakabilir. Bu durumda kalan yarısı ise Medeni Kanun’da belirlenen oranlara göre diğer mirasçılara kalır. Ayrıca miras bırakan hiçbir suretle çocuklarına ve eşine kalan evin yarısından fazlasını başkasına miras olarak bırakamaz. Buna aykırı yapılan vasiyetnameler, mahkeme yoluyla iptal edilebilir.

Evi üzerinize nasıl alırsınız?

Evi, mirasçılardan herhangi birisi tapu sicil müdürlüğüne müracaat ederek, kimlik aslı, fotoğraf, zorunlu deprem sigortası, mirasçılık belgesi, miras bırakana ait, ilgili vergi dairesinden alınan veraset ve intikal vergisinin ödendiğini gösterir belgeyi sunarak üzerine alabiliyor.

Tapu harcı yok

Miras kalan ev, tapu harcından muaf tutuluyor. Bu nedenle miras kalan evi üzerine almak isteyenler, tapu sicil müdürlüğüne sadece döner sermaye işletmesince belirlenen tarifeye göre 2019 için 128 lira ücret ödüyor. Bu tutar dışında vergi dairesine Veraset ve İntikal Vergisi ödeniyor. Veraset yoluyla intikal eden malların, evlatlıklar da dahil olmak üzere çocuklar ve eşten her birine düşen miras paylarının 2019 yılı için 250 bin 125 lirası, eşin yalnız başına mirasçı olması halinde ise kendisine isabet eden miras payının 2019 yılı için 500 bin 557 lirası istisna oluyor.

İntifa hakkı

Eşlerden biri vefat ettiğinde, vefat eden eşin evdeki hissesi mirasçılarına pay edilir. Bu durumda sağ kalan eş evin tamamına sahip olamazsa evden tahliyesi gündeme gelebilir. Bu durumu engellemek için ölmeden önce eşe intifa hakkı tanıyarak evin tüm kullanım hakkını sağ kalan eşe bırakma yolu seçilebilir.

Satılabilir mi?

Evin birden fazla kişiye miras kalması durumunda mirasçılar eve elbirliği ile sahip olur. Eğer intikal işlemi yapılırken tüm mirasçılar tapuda hazır bulunuyorsa ve intikalin paylı mülkiyet esası ile yapılmasını talep ediyorsa mirasçılar eve paylı mülkiyet esası ile sahip olur. Bu durumda mirasçılar kendi paylarını üçüncü kişiye satabilir. Mirasçılar eve elbirliği halinde sahipse tüm mirasçıların rızası olmadan herhangi biri payını üçüncü kişilere satamaz. Böyle durumlarda izale-i şüyu diye adlandırılan ortaklığın giderilmesi davası ile ev, icra dairesi kanalıyla açık artırma usulü ile satılır.

Ev satılırsa nasıl bölüşülür?

Miras kalan evin satılması durumunda satış sonucunda elde edilen bedel, mirasçılara mirasçılık belgesinde görülen oran doğrultusunda paylaştırılır. Örneğin 500 bin liralık bir ev satılırsa, payı 1/2 olan mirasçı satış bedelinin 250 bin lirasını talep edebilir.