İşsiz kalana 10 aya kadar güvence
Bu yıl içinde işsiz kalan bir çalışanın, 10 ayda alacağı para maksimum 20 bin 310 lira oluyor. 6 ay en düşükten maaş alana ise toplam 6 bin 96 lira ödeniyor. Yeni yıl itibarıyla bu tutarlar da zamlanacak.
Asgari ücret üzerinden
Üzerinde tartışlan rakamlara ve Merkez Bankası’nın enflasyon hedefine göre; 2020’de asgari ücrette en az yüzde 12-15 arasında artış olacak. Bu durum işsizlik maaşını da direkt etkileyecek. Çünkü yasalara göre; işsizlik maaşı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini geçemiyor. 1 Ocak itibarıyla gelecek zam, asgari ücreti artıracağından yüzde 80’ine isabet eden tutar da otomatik olarak yükselecek.
Yüzde 15 zam halinde
2020’de asgari ücrette kabaca, yüzde 15 artış olduğunu varsayarsak, işsizlik maaşının tavan tutarı vergi düşüldükten sonra 2.031 liradan 2.335 liraya yükselecek. En düşük asgari ücret de 1016 liradan 1170 lira seviyesine çıkacak. Böylece işsiz kalanların cebine bir miktar daha fazla para girmiş olacak. Buna göre; 2020’de işsiz kalan bir çalışanın 10 ayda alacağı işsizlik parası maksimum 23 bin 350 liraya, 6 ay en düşükten maaş alanın ise toplam 7 bin 20 liraya yükselecek.
Kimler alabilir?
Peki işsizlik maaşını kimler alabiliyor? Tüm işsizler alabiliyor mu? Sigortalı olarak çalışanlar kendi istek ve kusurları dışında işten ayrıldıklarında işsizlik maaşı alabiliyorlar. Maaş için işsiz kalmadan önceki 120 gün sigorta priminin ödenmiş olması şart. Ayrıca, işsiz kalmadan önceki çalışma süresinde 3 yıl içinde en az 600 gün sigorta primi ödenmiş olmalı. En az 600 gün prim ödeyene 6 ay, 900 gün prim ödeyene 8 ay, 1080 gün prim ödeyene 10 ay işsizlik maaşı bağlanıyor.
30 günü kaçırma!
İşsizlik maaşı için işten çıkış belgesi verildikten sonra ‘30 gün içinde’ İşkur’a başvurmak şart. Başvurlar iskur.gov.tr veya e-Devlet’ten yapılabiliyor. İşsizlik maaşı süresi gibi alınacak maaşın belirlenmesinde de sigorta primleri belirleyici oluyor. İşsizlik maaşı hesaplanırken son dört aylık brüt maaş dikkate alınıyor. Maaş aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini (bugün itibarıyla 2031 lirayı) geçemiyor. Son 4 ay asgari ücretle çalışana 1016 lira işsizlik maaşı bağlanırken brüt ücreti 6000 lira olan 2031 lira alıyor. İşsiz kalanın sağlık hizmetini devlet karşılıyor. Bundan eş ve çocuklar da yararlanıyor.
İstifayla mümkün mü?
İstifa edene normalde işsizlik maaşı bağlanmıyor. Ancak bunun istisnası ‘haklı fesih’ durumudur. Maaşın ödenmemesi veya zamanında ödenmemesi, gerçek ücretin saklanması, mobbing (psikolojik baskı), iyi niyet ve ahlak kurallarına uyulmaması, sağlık gerekçeleri, işçinin onayı olmadan fazla mesai yaptırmak, SGK’ya düşük ücretten bildirim, haklı fesih kapsamına giriyor.