İhracatın yarısını bakın kimler karşılıyor!

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Diyarbakır Bölge Müdürlüğünden alınan verilere göre, dış ticaret istatistikleri ve iş kayıtları sistemi kullanılarak elde edilen verilere göre, 2014 yılında 62 bin 987 girişim ihracat, 66 bin 585 girişim ithalat yaptı. İhracatın yüzde 56,5'i, ithalatın ise yüzde 37,8'i 1-249 çalışanı bulunan Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler (Kobi) tarafından gerçekleştirildi. İhracatta; 1-9 kişi çalışan mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 17,4 iken, 10-49 kişi çalışan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 20,7, 50-249 kişi çalışan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 18,4, 250+ kişi çalışan büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 43,5 oldu.

SANAYİ SEKTÖRÜ

İthalatta; 1-9 kişi çalışan mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 6,2, 10-49 kişi çalışan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 13,2, 50-249 kişi çalışan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 18,4, 250+ kişi çalışan büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 62,2 oldu. Girişimin ana faaliyetine göre ihracatın yüzde 56,9'u, ithalatın ise yüzde 51,5'i sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki payı yüzde 38,5, ithalattaki payı ise yüzde 35,1 düzeyinde gerçekleşti. Sanayi sektörünün ihracatının yüzde 65,2'si 250+ kişi çalışan büyük ölçekli girişimler tarafından yapıldı. Ticaret sektörünün ihracatının yüzde 89'unu 1-249 kişi çalışan Kobi'ler gerçekleştirdi. Sanayi sektörü tarafından yapılan ithalatta 250+ kişi çalışan büyük ölçekli girişimlerin payı yüzde 75,5 olurken, ticaret sektörü tarafından yapılan ithalatın yüzde 64'ünü 1-249 kişi çalışan Kobi'ler gerçekleştirdi. Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, 2014 yılı ihracatlarının yüzde 48,3'ünü AB ülkelerine, yüzde 19,5'ini Yakın ve Orta Doğu ülkelerine gerçekleştirdi. AB ülkelerine yapılan ihracatın yüzde 63,2'si sanayi, yüzde 35,3'ü ise ticaret sektöründeki girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ithalatlarının yüzde 40,3'ünü AB'den, yüzde 19,5'ini Diğer Asya ülkelerinden, yüzde 13'ünü ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdi. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin en çok ithalat yaptığı ülke grupları sırasıyla AB (yüzde 37,9), Diğer Asya (yüzde 34,2) ve AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri (yüzde 11,8) oldu.

FAALİYETİ TİCARET OLAN GİRİŞİMLER

Sanayi ürünleri ihracatının yüzde 58'ini ana faaliyeti sanayi olan girişimler, yüzde 37,5'ini ise ana faaliyeti ticaret olan girişimler gerçekleştirdi. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin yaptığı ihracatın ise yüzde 95,4'ünü imalat sanayi ürünleri, yüzde 2,3'ü tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oldu.
Girişimin ana faaliyetine göre, sanayi ürünleri ithalatının yüzde 49,9'u sanayi, yüzde 41,9'u ticaret ve yüzde 8,2'si diğer sektörlerdeki girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin ithalatının yüzde 75,2'sini imalat sanayi ürünleri, yüzde 14,7'sini madencilik ürünleri ve yüzde 3,6'sını ise tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu. İhracatın yüzde 42,1'ini ilk 100 girişim, ithalatın yüzde 48,5'ini ise ilk 50 girişim yaptı. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın yüzde 15,3'ünü, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise ithalatın yüzde 24,5'ini gerçekleştirdi. Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı yüzde 15,9, ticaret sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı ise yüzde 11,9 oldu. Sanayi sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı yüzde 19,5 iken, ticaret sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı yüzde 15,9 oldu.

GİRİŞİMLERİN YÜZDE 47,8'İ TEK ÜLKEDEN İTHALAT YAPTI

Girişimlerin yüzde 44,6'sı tek ülkeye ihracat yaparken, yüzde 16,7'si iki ülkeye ihracat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı yüzde 4,4 iken, bu girişimlerin ihracattaki payı yüzde 56,3 oldu. Girişimlerin yüzde 47,8'i tek ülkeden ithalat yaparken, yüzde 16,6'sı iki ülkeden ithalat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimlerin oranı yüzde 2 iken, bu girişimlerin ithalattaki payı yüzde 54 oldu.