Hem anneye hem babaya yarım gün çalışma! SGK ve maaş...
Kadınların çalışma hayatında aktif olarak rol almaları için getirilen yarım gün çalışma hakkı, 2016 yılından beri uygulanıyor. 8 Kasım 2016 yılında Resmî Gazete ’de yayınlanan yönetmelik hem annelere hem de babalara yarım gün çalışma hakkı tanımaktadır. İşçilerin bu hakkı kullanmaları ise belirli şartlara bağlanmıştı.
• Doğumdan öncesi 3 yıl içinde çalışılmış ve SSK’ya en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi yatırılmış olmalı.
• Çocuk sağ olarak doğmalı ve yarım çalışma ödeneği alındığı sırada da hayatta olmalı.
Sağlık sektöründe durum değişiklik göstermektedir
Yarım gün çalışma izni sağlık sektöründe işverenin takdirine bırakılmaktadır. Örneğin, özel sağlık kuruluşlarında müdür, sorumlu hekim ya da laboratuvar sorumlusu ve sağlık hizmetinden sayılan işlerde tam zamanlı çalışması öngörülenler ile postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde ve mevsimlik işlerde çalışanlar da bu gruba giriyor.
112 gün analık izni
Kadın işçiler doğum öncesi ve sonrasında 8’er haftalık (112 gün) analık izni kullanabiliyor.
6 ay yarım gün çalışma izni
SSK statüsüne sahipken çalışan kadın, analık izni dışında, 1. Doğumda 2 ay, 2. Doğumda 4 ay, sonraki doğumlarda ise 6 ay süreyle izin yarım gün çalışıp, tam maaş alabiliyor. Kadın istediği takdirde haftalık süresi olan 45 saati ikiye de bölebiliyor.
Evlat edinenler de yarım gün çalışma izni alabiliyor
Yarım gün çalışma izni hakkından sadece doğum yapanlar değil evlat edinen kadın ve erkekler de yararlanabiliyor.
İşyerine dilekçeyle başvuru yaptıktan sonra, işveren gün ve saat aralıklarını belirleyip işçiyi uygulama kapsamında çalıştırıyor. Bunu engelleme yetkisi ise yok.
Yarım gün çalışma ücreti (asgari ücretten fazla)
Yarım gün çalışma izni kullanıldığında maaş tam olarak yatıyor. Maaşın yarısını işveren, 1270 lirasını da devlet İŞKUR aracılığıyla ödüyor.
Detaylı açıklama yapmak gerekirse, asgari ücretli bir anneyi düşünelim. 2020 lirasının 1010 lirasını işveren, 1270 lirasını da devlet ödüyor. Böylece asgari ücretli anne 2280 lirayla bir anlamıyla asgari ücretten daha fazla kazanmış oluyor.
Yarım gün çalışma izni başvurusu nasıl yapılır?
Analık izninin (112 günlük sürenin) bittiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde en yakın İŞKUR şubesine ‘doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi’ ile başvuruda bulunmak gerekiyor.
Okula başlayana kadar ‘kısmı süreli çalışma’ hakkı
SSK’lı çalışanlar, çocuk okula başlayıncaya kadar ‘kısmi süreli çalışma’ talebinde de bulunabilir. Kısmi süreli çalışma, analık izninin, yarım gün ücretsiz iznin veya tam gün ücretsiz iznin bitiminden itibaren kullanılabilir.
Kısmi süreli çalışmak için işçinin ‘bir ay önceden’ işverene yazılı talepte bulunması gerekir. Talep yazısında kısmi süreli çalışmaya hangi tarihte başlanacağı, hangi günlerde veya hangi saatler arasında çalışılacağı belirtilmeli. İşçi, yazıya, eşinin çalıştığına dair belgeyi de eklemeli.
Ebeveynden birinin çalışmaması halinde çalışan eş kısmi süreli çalışma hakkından yararlanamaz. Ancak, çalışmayan eşin sürekli bakım ve tedavi gerektiren hastalığı bulunması halinde çalışan eş kısmi çalışma hakkını kullanabilir. İşveren, işçinin kısmi süreli çalışma talebini bir ay içinde karşılamak zorunda. İşveren bir ay içinde yazılı olarak talebi karşıladığını bildirmezse, işçi, dilekçede belirttiği tarihten itibaren kısmi zamanlı çalışmaya başlayabilir. Bu durumda işveren işçiyi işten atarsa, ihbar ve kıdem tazminatını ödemek zorunda kalır.(Posta)
