Emekliye ikinci tazminat

Yıllarca çalışanların en önemli hayallerinden biri emekli olabilmek.

Ancak emeklilikten sonra çalışmaya devam eden milyonlarca kişi de var.

Bunun en önemli sebebi, aylık bağlama oranlarındaki düşüş nedeniyle azalan emekli maaşları.

İki seçenek var

Emekli olduktan sonra SSK’lı (4A) olarak çalışmaya devam etmek isteyenler için 1 Ekim 2008 tarihi kritik.

Bu tarihten önce işe başlamış veya emekli olmuş kişiler, SSK’lı çalışmaya devam etmek isterse ya emekli aylıklarını kestirecekler ya da sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi olarak çalışacaklar.

1 Ekim 2008 itibarıyla sigortalı girdikten sonra emekli olanlar maaşını kestirmeden çalışamayacak.

Başka bir ifadeyle, SGDP ödeyerek çalışma imkanı elde edemeyecekler.

Maaş kesilmezse SGDP

1 Ekim 2008’den önce işe girerek hangi statüde emekli olursa olsun, emekli aylığını kestirmeden 4/A’lı çalışanlar SGDP ödemek zorunda.

SGDP, brüt ücretin yüzde 30’u üzerinden alınıyor.

Ayrıca iş kazası ve meslek hastalığına karşı da yüzde 2 oranında kısa vadeli sigorta primi kesiliyor.

Aylığını kestirip çalışan emekli için ise normal bir sigortalı gibi prim ödeniyor.

Aynı mazeretle bir kez

Emekli olup emekli aylığını kestirmeden destek primine tabi olarak çalışmaya devam edenler, tekrar emekli olamayacağından ‘emeklilik gerekçesiyle’ kıdem tazminatı alamıyor.

İşten çıkarma, geçerli nedenle (maaşın geç ödenmesi, mobbing gibi) sözleşme feshi, en az 1 yıllık çalışma süresinin olması gibi normal bir işçiyle aynı kurallara tabi olarak tazminat alabilirler.

Diğer yandan kıdem tazminatını sıfırladıktan sonra emekli maaşlarını kestirip çalışmaya devam edenler, yeniden emeklilik dilekçesi vererek, emeklilik sonrası sürelerin tazminatını alabilir.

Örnek hesaplama:

Kişi 20 yıl aynı işyerinde çalışıp kıdem tazminatını alarak emekli olup ve emekli olduktan sonra yeniden aynı işyerinde 3 yıl daha çalışmış ise, ikinci kez kıdem tazminatına hak ettiğinde yalnızca 3 yıllık süre üzerinden kıdem tazminatı hesaplanır.

Emekli olup kıdemini almadan devam ederse 23 yıllık tazminatını alır.

İhbar tazminat hakkı

İhbar tazminatı çalışma süresine göre 1.5 maaşa kadar çıkıyor.

Haklı bir gerekçe gösterilmeden atılan emekli işçiler de bu tazminatı alabiliyor.

Kıdemin sıfırlanıp sıfırlanmadığı burada önemli değil.

Aylıklar artar mı?

Emekli olduktan sonra SGDP ödeyerek çalışmaya devam edenler, işlerinden ayrıldıklarında da aynı emekli aylığını almaya devam ederler.

Bu dönemde yaşlılık sigortasına prim ödenmediği için emekli aylığı artmaz.

Buna karşılık emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden ve aylığını kestirenler için durum farklı.

Bu dönemde hem aylık almadıkları, hem de yaşlılık sigortasına prim ödedikleri için bu süre sonunda yeniden aylık hesaplanır ve kendilerine bağlanır.

Çalışan emekli eğer aylığını kestirip çalışmaya devam etmişse, çalışması sonlandığında daha yüksek aylık alabilir.

Sıfırlayanlara önemli uyarı

Sosyal güvenlik uzmanları, kıdemi aldıktan sonra aylık bağlatıp aynı yerde devam edenlerin ikinci kıdem hakkı talep edemeyebileceğini ifade ediyor.

Uzmanlar bunun yerine kıdemi almadan emekli maaşı bağlatıp, SGDP ödeyerek aynı yerde çalışmaya devam edenlerin dilediği zaman emeklilik gerekçesiyle tazminatını alıp ayrılabileceğini söylüyor.

Bu durumda emeklilik öncesi ve sonrası tüm tazminatlar alınabiliyor.