Alışveriş sırasında veya sonrasında aldığımız ürünler ile ilgili haklarımız konusunda yeterli bilince sahip değiliz. Yani haklarımızı bilmeyince, mağduruyetimiz de artıyor. Oysa, alışverişte yasalar tüketiciden yana. Tüketicinin iade (nakit), değişim, onarım ve misli ile değişim (aynı fiyata başka bir ürünü alma) gibi hakları var. İşte detayları...

AYIPLI ÜRÜN ŞARTI

6502 sayılı tüketici yasasına göre; tüketicinin kendisinin görerek, beğenerek, seçerek yani el değerek aldığı ürünlerde iade, ayıplı ürün olması şartına bağlı. Ayıplı mal yani ürünün defolu olması, kullanım hatası olmadan kısa sürede deformasyona uğraması, tanıtımı yapılan özelliklerinin bulunmaması (örneğin çamaşır makinesinin tanıtımlarında belirtilen kapasitede olmaması, su geçirmez denen ayakkabının su geçirmesi vb) sonucu tüketicinin beklediği faydayı sağlamaması durumunda, tüketicinin hakları devreye giriyor.

6 AYA KADAR HAK

Ayıplı mal durumlarında, tüketici iade ya da değişim hakkının 1 ayla (30 gün) sınırlı olduğunu sanıyor. Tüketiciler Derneği (TÜDER) Başkanı Levent Küçük, "Yasada, ürün kullanılmış olsa dahi teslim tarihinden itibaren 6 ay içinde ortaya çıkan ayıpların, teslim tarihinde var olduğu kabul ediliyor. Malın ayıplı olmadığının ispatı da satıcıya ait. Eğer satıcı bunu ispat edemezse, tüketicinin iade talebini yerine getirmek zorunda. Ama ayıplı ürün olmayan durumda tüketicinin iade hakkı yok" diye konuştu.

ŞARTLARA DİKKAT

Peki uzaktan alışverişte (internet, telefon, televizyon vb üzerinden) haklarınız neler? Ürünün ayıplı satışına bağlı olmaksızın 14 gün içinde gerekçegöstermeden iade edilebildiğini belirten Levent Küçük, "Buna 'cayma hakkı' denir. Burada da önemli detay, ürünü mutlaka kontrol etmeli ama iade için ürünü kullanmamış olmalı" dedi.

DEVRE TATİLLER

Devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmelerinde, ön ödemeli konut satış sözleşmelerinde, tüketici kredisi sözleşmelerinde ve 'finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerde' tüketiciler, 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahip bulunuyor.

BAŞVURU NEREYE?

Değişim ve iade hakkını kullanmak istediğinizde karşı taraf buna yanaşmazsa 8.400 liraya kadar olan uyuşmazlıklarda hakem heyetlerine başvurabilirsiniz. Hakem heyetlerine artık e-Devlet üzerinden de başvuru yapılabiliyor. Belirtilen tutarları aşan uyuşmazlıklarda adres tüketici mahkemeleri.