Benzin indirimine vergi darbesi!

Sözcü Gazetesi'nde yer alan habere göre akaryakıta yeni gelen indirimlere karşılık vergi artmasaydı 1 litre benzin 3,14 liraya, 1 litre motorin 2,67 liraya satılıyor olacaktı.

Brent türü ham petrolün varil fiyatı 115 dolar seviyelerinden 50 doların altına düştü. Ancak büyük düşüşe rağmen Türkiye'de benzin ve motorindeki indirim sınırlı kaldı. Buna rağmen ucuzlama yüksek vergide Türkiye'yi, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri sıralamasında birinciliğe yükseltti. EPDK verilerine göre (En fazla işlem hacimli ilk 8 şirket fiyat ortalaması), istasyonlarda 1 litre benzin vergi dahil 4,14 liraya, motorin ise 3,66 liraya satılıyor. Ucuzlama sonrası benzin fiyatında verginin payını yüzde 68'e, motorinde ise yüzde 59'a çıktı. Maliye'nin yüksek vergide ısrar etmesi halinde Türkiye'de araç sahipleri, ham petroldeki düşüşün sevincini yaşayamayacak.

YENİ BİR REKOR KIRILDI

Türkiye, pahalı akaryakıt satışında ve yüksek vergilerinde dünyada ilk sıralarda yer alıyor. Bunun en önemli nedeni Maliye'nin akaryakıt ürünleri üzerinden aldığı ÖTV ve KDV'de sürekli artışa gitmesi. Yine Maliye'nin vergilerde indirime gitmemesi de (sabit tutar üzerinden alıyor) akaryakıt fiyatlarının pahalı olmasına önemli bir etken. AB ülkeleri satın alma gücü dikkate alındığında Türkiye'de vatandaşların ciddi mağduriyeti söz konusu. Resmi veriler de bu durumu doğruluyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), sektörde faaliyet gösteren ana dağıtım şirketi ve bayilerin pompa satış fiyatlarını belirlemede en yakın erişilebilir piyasaya olan Birleşik Krallık (İngiltere), İtalya, Fransa, Almanya'yı (4 ülke) baz alıyor. Türkiye'de litrede yüzde 68 olan benzinde vergi payı İngiltere de yüzde 64, İtalya'da yüzde 62, Almaya ve Fransa'da ise yüzde 60.

YÜKSEK VERGİ DÜŞÜRÜLMELİ

Ham petrol fiyatları, Temmuz 2008'de 147 dolar gibi rekor fiyata yükselmişti. Türkiye'de bu yüksek fiyat döneminde dahi 1 litre benzin 3,61 ve motorin 3,29 TL'ye satılıyordu. Ancak Maliye aradan geçen zaman içerisinde vergide (ÖTV, KDV) yaklaşık 1 lira artışa gitti. Eğer Maliye bu artışı yapmasaydı diğer maliyet yapısıyla istasyonda 1 litre benzin 3,14 lira, motorin ise 2,67 liraya satılıyor olacaktı. Vergi yükü bu fiyat yapısını bozdu. Akaryakıt pompa satış fiyatları; ham petrolün yanında rafineri maliyeti, nakliye, dağıtım ve bayi kârı ile vergilerden oluşuyor. 7 Ocak 2014 tarihli EPDK en fazla satış yapan 8 şirket ortalama fiyatı üzerinden 1 litre benzin istasyonda bugün 4,14 liraya, motorin ise 3,67 liraya satılıyor. Benzinin yüzde 68'i vergiye, yüzde 23'ü ürüne ve yüzde 9'u dağıtıma (bayi dahil) gidiyor. Motorinde ise fiyatın yüzde 59'u vergiye, yüzde 29'u ürüne ve yüzde 12'si de dağıtıma ait. Veriler gösteriyor ki, ham petroldeki ucuzlamanın pompa fiyatlarına yansıyabilmesi için Maliye'nin akaryakıt ürünlerinden aldığı yüksek vergilerde indirime gitmesi kaçınılmaz.