1800 günle sağlıktan emeklilik
Emekliliğe ilişkin çokça sorulan sorulardan biri erken emeklilik. 1999’dan önce işe başlayanlar için belli şartlarda 3600 günle emeklilik hakkı var. Bu halk arasında erken emeklilik olarak biliniyor. Ancak ülkemizde hem engelli hem de hastalık nedeniyle işgücü kaybına uğramış milyonlarca kişi var. İşte bu kişiler daha düşük primle emekli olabiliyor.
EN AZ YÜZDE 60
Buna ‘malulen (sağlık sebebiyle) emeklik’ deniyor. Malulen emekli olabilmek için gerekli ilk ve en önemli şart, çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olduğuna dair sağlık kurulu raporu. Bu raporun alınabilmesi için kişilerin bulundukları il veya ilçedeki SGK merkezlerine başvurmaları ve yetkili hastanelere sevk edilmeleri gerekiyor. Yani SGK’nın sevki şart. Her engelli, malul sayılmıyor çünkü burada belirleyici olan işgücü kaybının yüzde 60 ve yukarı olması.
10 YIL SİGORTA
Kişi, çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olduğunu belgelese bile en az 1800 gün prim ödemesi gerekiyor. Malulen emekli olabilmek için çalışma gücü kaybında dikkate alınan rahatsızlıkların ilk kez sigortalı olunan tarihten sonra başlamış olması gerekiyor. Malul kişinin en az 10 yıl sigortalı olması da aranan diğer bir şart. Yani, malullük aylığı alınabilmesi için 10 yıldır sigortalı olma koşulu bütün maluller için gerekli değil.
KANSER HASTASINA
Malulen emeklilik şartlarında yapılan değişikliklerle kanser hastalarına 18 ay malullük maaşı ödeniyor. süre, hastalığına göre 24 aya kadar çıkıyor. Kanser türüne göre değişmekle birlikte, malullük aylığı almak için gerekli prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık şartlarını sağlayan kanser hastalarına teşhisten itibaren 1 yıl içinde başvurmaları şartıyla sağlık kurulu raporu aranmadan malullük aylığı bağlanıyor. 18 ay sonra duruma göre aylık alıp almayacağına karar veriliyor.
ORGAN NAKİLLERİNDE
Organ nakli (böbrek, karaciğer, akciğer, kalp gibi) olanlar da malul salıyor. SGK, hangi organ nakli veya sağlık sorunu sonucunda malul olunacağını tahmin edebiliyor. Bu nedenle malulen emekli olan kişiye ‘2 yıl sonra muayeneye gel’ diyebiliyor. Bu muayene de işgücü kaybı yüzde 60’ın altında tespit edilirse maaş kesiliyor.
AYLIK BAĞLANABİLEN HASTALIKLAR HANGİLERİ?
●Kanser ● Epilepsi ● Demans ● Beyin tümörleri ● Parkinson sendromu ● Serebral palsi ● Multiple skleroz ● Zeka gerilikleri (IQ 50 ve altı) ● Şizofreni ● Bipolar bozukluk ● Görme azlığı ● Retina kanamaları ● Yardımsız ayakta durmayı engelleyen denge bozuklukları ile birlikte işitme kaybı ● Anemi ● Kol, bacak gibi organ kaybı ● Behçet hastalığı ● Gastrointestinal kanamalar ● Karaciğer sirozu ● Karaciğer nakli ● Kalp yetmezliği ● Kalp kapak hastalıkları ● Kalp nakli ● Böbrek nakli ● Akciğer nakli ● Tüberküloz ● AIDS