Ve tarihi imzayı attı! Bugün resmen başlıyor

İngiltere Başbakanı Theresa May, Avrupa Birliği'nden (AB) ayrılma süreci Brexit'i bugün resmen başlatıyor. May, 'boşanma' mektubunu dün akşam imzalayarak Brüksel'e gönderdi. AB'nin Lizbon Antlaşması'nın birlikten ayrılmayı düzenleyen 50. maddesi çerçevesinde yazılan ihbar mektubu, bugün öğle saatlerinde AB Komisyonu Başkanı Donald Tusk'a elden ulaştırılacak.

İngiliz basını, beklendiği gibi Brexit'i bugün manşetlerine taşıdı. Sürecin Birleşik Krallık için bilinmezlerle dolu olduğuna dikkat çeken The Guardian gazetesi, Brexit'i 'İngiltere'nin için 2. Dünya Savaşı'ndan sonraki en önemli diplomatik ortaklığının sonu' olarak niteliyor.

Gazeteye göre Başbakan May iktidar ve muhalefete süreç boyunca birlikte hareket etme çağrısı yapacak ancak tartışmanın ateşi düşeceğe benzemiyor.

Kendi partisinden itiraz var

Muhalefetteki İşçi Partisi halkın kararına saygı gösterdiklerini, ancak hükümeti süreçten sorumlu tutmaya devam edeceklerini açıklmıştı. Sürece, iktidardaki Muhafazakar Parti'den itiraz edenler de var. Muhafazakar partili eski Kabine Bakanı, Guardian'a yaptığı açıklamada Brexit kararını "Bir savaş sonrası hükümeti tarafından alınmış en kötü barış süreci kararı. Şimdi Avrupa'daki dost ve müttefiklerimiz, en büyük pazarımızla ticarete devam edebilmek için hangi koşullara uymamız gerektiğini söyleyecekler. Tüm güç Avrupalı liderlerin elinde" dedi.

Gazete ayrıca milletvekillerinin, 2 yıl sürmesi beklenen Brexit müzakareleri sürecinde İngiltere'ye yerleşecek olan Avrupa Birliği vatandaşlarının haklarının kısıtlamasını öngören herhangi bir anlaşmaya destek vermeyeceğine de dikkat çekiyor.

İngiltere'nin Ocak 1973'te katıldığı AB'den ayrılma sürecinin Mart 2019'da tamamlanması öngörülüyor.

Independent'ın baskı hali i gazetesi ise, manşetinde bir Avrupa haritasına yer verdi ve haritada Birleşik Krallık toprakları makasla kesiliyor. Gazetenin manşeti ise sade, 'Brexit Başlıyor.'

Daily Mirror, May'in attığı tarihi imzanın fotoğrafıyla birlikte 'Sevgili AB, gitme vakti' başlığını kullandı. Daily Mail'in manşeti 'Özgürlük' oldu.

The Times: Tarihin gözleri üzerinizde

Times ise manşetinde, May'in Brexit mektubunu imzalarken çekilen fotoğrafında May'in arkasında İngiltere'nin ilk Başbakanı Sir Robert Walpole'un tablosunun görünmesine referansta bulunuyor.

Gazete 1721-1742 yıllarında başbakanlık yapmış olan Walpole'un, Britanya'yı o dönem Avrupa'da süren savaşların dışında tutmayı başardığını hatırlatıyor. Ancak Times'a göre de müzakere süreci zorlu olacak.

May AB ile özel bir ticaret anlaşması imzalamayı umuyor ancak bakanlar AB'nin böyle bir anlaşmaya razı gelip gelmeyeceği konusunda ciddi soru işaretleri olduğuna dikkat çekiyor.

'İki taraf da kavgaya hazırlanıyor' ifadesini kullanan gazete, tarafların ancak iki ay sonra karşılıklı olarak masaya oturacağını bildiriyor.

Daily Telegraph ise May'in dün gece Avrupalı liderleri telefonla arayarak güçlü bir AB'nin önemini vurguladığını ve İngiltere'nin her zaman AB'ye yakın bir müttefik olarak kalmak istediğini söylediğini yazıyor.

Financial Times (FT) ise Başbakan May'in sergilediği 'Kötü bir anlaşmadansa, anlaşmasız ayrılık' tavrının, müzakere sürecinde yumuşayabileceğini yazıyor. Gazeteye göre İngiliz yetkililer özellikle Avrupa Adalet Divanı'nın rolü ve güvenlik konularında yumuşamaya gidilmesini istiyor.

İskoçya Özerk Yönetimi'nin parlamentodaki bağımsızlık referandumu oylaması öncesinde Glasgow'a giden May, Brexit'in ülkesine birlik getireceğini söyledi. May "Britanya Avrupa Birliği'nden ayrılması Birleşik Krallık'ın dünyaya mesafe aldığı anlamına gelmiyor" diyerek Birleşik Krallık ülkelerinin bu süreçte gücü ve istikrarının çok önemli olacağını söyledi.

Başbakan May, İskoçya Özerk Yönetimi Başbakanı Nicola Sturgeon ile görüşmesinde İngiltere ile AB arasındaki ilişkilerin 18 ile 24 ay arasında netleşeceğini belirtti. Sturgeon, İskoçya parlamentosunda bağımsızlık referandumuna yönelik görüşmeleri geçen hafta başlatmıştı.

Sıkı pazarlık kapıda

İngiltere hükümeti, ülke içindeki siyasi tartışmaların yanı sıra AB'den 'boşanma faturasının' meblağı konusunda da eleştirilerin hedefinde.

Brüksel Brexit'in İngiltere'ye maliyetinin yaklaşık 60 milyar Euro olacağını ifade ediyor. Brexit müzakereleri başladığında bu rakam üzerinden sıkı pazarlıklar yaşanması bekleniyor.

BBC'ye konuşan Brexit Bakanı David Davis, 60 milyar Euro tutarındaki meblağ ile ilgili Brüksel'den herhangi bir açıklama almadıklarını söyledi. İngiltere'nin uluslararası yükümlülüklerine uyacağını söyleyen Davis, haklarına saygı gösterilmesini beklediklerini de belirtti. Davis, "Bu miktarda bir paranın el değiştirdiğini göreceğimizi sanmıyorum" dedi.

Birleşik Krallık, AB bütçesi katkılarının yüzde 12'sini kullanıyor. Avrupa Komisyonu ise Birleşik Krallık'ın payının ülke ekonomisinin büyüklüğüyle ölçülmesi gerektiğini savunuyor ve bu oranı yüzde 15 olarak belirliyor.

Rakam 63,8 milyar dolar

Avrupa Komisyonu boşanma anlaşmasının maliyetini nasıl hesapladığını açıklamadı ancak 60 milyar Euro'luk fatura pek çok kişi için gerçekçi görünüyor. İngiltere'ye Brüksel'in çıkarabileceği faturalar arasında daha yoksul AB ülkelerindeki altyapı projeleri için ayrılmış fonlar da var.

Komisyon İngiltere'nin bu yatırımları için taahhütte bulunduğunu ve birliği terk etse bile bu projeleri finanse etmekle yükümlü olduğunu savunuyor.

Komisyon İngiltere'nin Brexit süreci için mevcut 63.8 milyar Euro'luk maliyeti olduğunu açıkladı.

AB para almadan bırakmayacak

İngiltere'nin yükümlülüklerinin yanı sıra AB'nin 2015 sonu itibariyle 153.7 milyar dolarlık varlıklarından faydalanması da söz konusu.

Bunlar arasında AB binaları, uyduları ve bir şarap mahzeni de var. Brexit destekçileri İngiltere'nin AB'den çıktıktan sonra hiçbir mali yükümlülüğü kalmayacağını ve hiçbir ödeme yapmaması gerektiğini savunuyor. Hatta İngiltere'nin Avrupa Yatırım Bankası'na verdiği 9 milyar Euro'nun iade edilmesini isteyenler de var.

Şimdilik 60 milyar Euro gerçekçi bir rakam olmayabilir ancak AB, İngiltere'nin tek kuruş ödemeden birlikten ayrılmasına razı olmayacak. Birleşik Krallık, geçen yıl 23 Haziran'da yapılan referandumda yüzde 52 oyla AB'den ayrılma kararı almıştı.