Kronik Böbrek Yetmezliğinin 10 nedeni

Kronik Böbrek Hastalığının sıklığı nedir?

Dünyada 500 milyondan fazla insanda KBH vardır; genel olarak dünyada her 10 yetişkinin 1 inde değişik derecelerde kronik böbrek hastalığı olduğu bilinmektedir. Ülkemizde ise her 8-9 kişiden birisinde kronik böbrek hastalığı olduğu düşünülmektedir.

Kronik Böbrek Hastalığının nedenleri nelerdir?

Genel olarak KBH nın en sık görülen nedenleri şeker hastalığı (diabetes mellitus), tansiyon yüksekliği (hipertansiyon), nefritler (glomerülonefritler, intersitiel nefritler vs), ürolojik nedenler (idrar yolu taşları ve idrar yolu tıkanmaları) ve kistik böbrek hastalıklarıdır. Ülkemizde son dönem böbrek yetmezliğine yol açan hastalıklar arasında ilk üç neden şeker hastalığı, tansiyon yüksekliği ve glomerülonefritler olup bunları ürolojik hastalıklar, kronik tubülointerstisiyel hastalıklar ve pyelonefritler izlemektedir. Çocukluk yaş grubundaki hastalarda ise böbrek yetmezliğine götüren en önemli nedenler ise vezikoüreteral reflü, tekrarlayan üriner infeksiyonlar ve kronik glomerülonefritlerdir.

Kronik Böbrek Hastalığı nasıl teşhis edilir?

Kronik böbrek hastalığı / yetmezliği genellikle son dönemde kadar belirti vermediği için hastalığın belirlenmesi ancak yapılacak idrar ve kan testleri ile mümkün olur. Bu amaçla kanda kreatinin ölçümü ve glomerüler filtrasyon hızı (GFR) hesaplanması ve idrarda protein / albumin tayini ile teşhise ulaşılabilir. Ultrasonografik tetkik ile de böbreklerde yapısal anormallikler ortaya konulabilmektedir..

Önleme ve geciktirme

Böbrek hastalığı açısından yüksek riskli olduğu düşünülen bireylerde taramaların yüksek önceliği vardır. Yüksek risk taşıyan bireyler;

• Şeker hastalar

• Tansiyon yüksekliği olan hastalar

• Şişmanlar

• Sigara içenler

• 50 yaşın üzerindeki bireyler

• Şeker hastalığı, tansiyon yüksekliği ve böbrek hastalığına ilişkin aile öyküsü olanlar

• Diğer böbrek hastalığı bulunan bireyler

Güncel böbrek koruyucu tedaviler böbrek yetmezliğinin erken evrelerini de içine alacak şekilde uygulanmalıdır. Böbrek ve kalp-damar hastalığını önleyen anahtar koruyucu önlemler tanımlanmış ve başarılığı olduğu kanıtlanmıştır.

• Yüksek kan basıncının azaltılması-kan basıncı ne kadar düşük olursa böbrek fonksiyonlarının korunması o oranda daha fazla olur

• Şeker, kolesterol ve kansızlığın kontrol edilmesi

• Sigaranın bırakılması

• Fiziksel aktivitesinin arttırılması

• Şişmanlarda kilonun kontrolü

Tedavi

Son 10 yılda yapılan klinik araştırmalar etkin kan basıncı ve kan şekeri kontrolünün kronik böbrek hastalığını anlamlı düzeyde azalttığını göstermiştir. Etkin tansiyon ve şeker kontrolü böbrek hastalığının ilerlemesini önlemekte veya yavaşlatmakta ve idrarda protein atılımını azaltmaktadır.Ek olarak kronik böbrek hastalığının erken dönemlerinde uygulanan fosfor düşürücü tedavi ile böbrek sağkalımının uzadığı ve diyalize gidiş sürecinin engellendiği yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. Bunun dışında destek tedavisi olarak serum ürik asit düzeyine, kansızlığa ve kemik erimesine yönelik verilecek ilaçlarla GFR deki yıllık düşüş azaltılıp, diyaliz ya da böbrek nakline gidiş süreci engellenebilir ya da geciktirilebilir.