El yıkama tekniği hastalıklardan korunmada etkili
Çevremiz ve vücudumuz büyük bir mikroorganizma florası ile çevrilidir. Bunlarla temas kaçınılmazdır. Bu temas daha çok eller aracılığı ile olur. Çevremizdeki her yere ve her şeye dokunan ve dokunulduktan sonra farkında olmadan veya istemeyerek yüzümüze-gözümüze ve yemek aracılığı ile indirekt olarak ağız ile temas eden bu uzuvlarımız birçok hastalık etkenini de taşır. Bu nedenle ellerimiz en fazla mikroorganizma barındırabilen uzuvlarımızdır. Bu da sağlık için el hijyenini çok önemli kılar. Medicana Bursa Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Reşit Mıstık el hijyeni ile ilgili bilgi verdi.
Ellerin su; sabun veya antiseptik içeren sabun veya sadece antiseptik solüsyonlarla usulüne uygun olarak yıkanması veya ovlanması el hijyeni olarak ifade edilir. Yerine göre el hiyen tipleri vardır:
1-Sosyal el yıkama: bu yıkama ile ellerin 10-15 sn. süre ile el hijyenine tabi olması olarak ifade edilir (ev ve sosyal alanlarda yapılmalıdır).
2-Hijyenik el yıkama: antimikrobiyal sabunlarla veya kendiliğinden kuruyan alkol bazlı antiseptikler kullanılarak uygulanır. Temas süresi en az 30 sn. olmalıdır. Hasta bakımında ve hastanelerde uygulanır
3-Cerrahi el yıkama: cerrahların girişim öncesi özel olarak fırçanın da kullanıldığı uzun süreli bir yıkamadır.
Ellerle taşınan mikroorganizmalar içinde hastalık etkeni olanlar da vardır. Ellerle taşınan ve sindirim sistemine yerleşip hastalık yapan tifo, dizanteri gibi birçok etken yanında solunum sekresyonlarından (aksırma, öksürme ile çevrede bulunabilen) ele bulaşan virüslerin (nezle, grip gibi daha birçoğu ) ellerin yüze-ağıza-buruna-göze götürülmesiyle bulaşabilirler. burada önemli bir konu da nezle virüsünün bilinenin aksine kişilere % 50 oranında ellerle bulaştığıdır.
Peki biz el yıkama işlemini gerektiği gibi yapıyor muyuz?
El yıkamanın gerektirdiği hallerde el yıkama uyumunun kadınlarda % 52 erkeklerde % 48; iken çocuklarda % 20'lere kadar düşebilmekte ve genç erişkinlerde ise bu oran % 30' larda bulunmuştur.
El yıkamanın çok önemli olduğu dünya sağlık örgütünün (dsö) her yıl “5 mayıs dünya el hijyeni günü” etkinliklerini yapmasından da anlaşılmaktadır.
El yıkamanın önemli olduğu kadar en çok ihmal edilen bir uygulama olduğu yukarıda verdiğimiz istatistiklerden de anlaşılmaktadır. Ellerin taşıdığı hastalık yapan mikroorganizmaları uzaklaştırmak için gereken hallerde ellerin yıkanması /el hijyeni uygulaması şarttır ve bu nedenle sloganlarımız olan “sağlığımız ellerimizdedir” veya “sağlık için temiz eller” diyoruz.
